Σε απόσταση περίπου 50 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα ξεπροβάλλει το πανέμορφο, γραφικό χωριό ο Άγιος Γεώργιος Καυκάλλου.

Το χωριό απλώνεται στους πρόποδες της οροσειράς του Τροόδους και απολαμβάνει υπέροχη θέα προς πολλές κατευθύνσεις αλλά και διαφορετικού τύπου τοπία. Αγναντεύοντας κανείς από το χωριό, θα δει την πευκόφυτη βουνοκορφή της Μαδαρής, ελαιώνες, την κορυφή Αλεστού αλλά και τα δάση της πεύκης και την οροσειρά του Τροόδους.

Ονομασία

Η ονομασία του χωριού συνδέεται με ένα φερώνυμο εκκλησάκι που υπήρχε στην περιοχή και κάτω από αυτό  βρισκόταν μια σπηλιά όπου ζούσε ένας μοναχός. Σ’ αυτή τη σπηλιά βρέθηκε εικόνα του Αγίου.    

Επιπρόσθετα, το όνομα του χωριού συνδέεται και με την τοποθεσία του. Συγκεκριμένα, είναι κτισμένο σε ένα «καύκαλο», εξ ου και το Καυκάλλου.

Ιστορικά στοιχεία

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές στην ευρύτερη περιοχή υπήρχαν κατά τα μεσαιωνικά χρόνια δυο οικισμοί, το Αθάσιν και Καύκαλον. Οι οικισμοί αυτοί δεν υφίστανται σήμερα. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο Ρυθμιστικό Σχέδιο*, το «Αθάσιν» βρισκόταν νοτιοανατολικά του χωριού και είναι σημειωμένο στους παλαιούς χάρτες ως «Αtassi», ενώ η θέση του Καυκάλλου βρισκόταν ανατολικά της Ασίνου και στους παλαιούς χάρτες είναι γραμμένο «Cascallo».

Εκτός όμως από οικισμούς, στην περιοχή και συγκεκριμένα στην τοποθεσία «Στρογγυλοβούναρο» που βρίσκεται βόρεια του χωριού, υπήρχαν τάφοι-σπήλαια.

Η κατοίκηση του χωριού συνδέεται, σύμφωνα με τους μελετητές, με την απόφαση των κατοίκων της Κυπερούντας καθώς και άλλων γειτονικών χωριών του Τροόδους να εγκατασταθούν μόνιμα ή εποχικά στον Άγιο Γεώργιο.  Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και συγκεκριμένα τη δεκαετία του 1830, όπως σώζεται από διηγήσεις κατοίκων του χωριού,  τρεις οικογένειες από την Κυπερούντα άρχισαν να χρησιμοποιούν κτήματα του Αγίου Γεωργίου.  Οι μελετητές του Ρυθμιστικού Σχεδίου* αναφέρουν μάλιστα  τα ονόματα των πρώτων οικιστών που ήταν ο Ζαχαρίας Γιορκή, ο Χαράλαμπος Γιορκή και ο Χατζηνικόλας αλλά και του Χατζηγιόρκη που έφθασε λίγο αργότερα στο χωριό και ήταν από το Πελένδρι. Το 1842, οι προαναφερόμενοι οδηγήθηκαν σε δίκη από τους Τούρκους που από τον οικισμό της Λεύκας ήρθαν και κατέλαβαν την περιοχή. Ο δικαστής αποφάσισε υπέρ των Κυπερουνιωτών.  Οι πιο πάνω μελετητές στηριγμένοι σε συνέντευξη του Χαράλαμπου Ματσενίδη «Σολωμού» εξηγούν την απόφαση του δικαστή γράφοντας: «Ο δικαστής είτε ίσως γιατί είχε δωροδοκηθεί  είτε σύμφωνα με άλλη εκδοχή επειδή η απόσταση από την Κυπερούντα (11 μίλια) ήταν μικρότερη σε σχέση με εκείνη από τη Λεύκα (17 μίλια), αποφάσισε να κρατήσουν τη γη οι Κυπερουντιώτες με αντάλλαγμα ένα πουγκί ρεάλια για αποζημίωση»*(σ.39).

Επιπρόσθετα, στην κατοίκηση του Αγίου Γεωργίου ώθησε η ανάγκη των αγροτών – κτηνοτρόφων της περιοχής να αναζητήσουν στο χωριό γόνιμες εκτάσεις και κατάλληλους βοσκοτόπους κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που οι κλιματολογικές συνθήκες ήταν δυσμενείς και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις ανεπαρκείς. Οι προαναφερόμενοι  μάλιστα μελετητές εξηγούν: «Αρχικά,  οι περισσότεροι εγκαθίστανται προσωρινά, κατασκευάζοντας πρόχειρες και βοηθητικές εγκαταστάσεις (αποθήκες) που χρησίμευαν για περιοδική κατοίκηση και τις εργασίες τους. Με το πέρασμα του χρόνου, τα άτομα που έμεναν μόνιμα για να συντηρούν και να φροντίζουν τις καλλιέργειες αυξάνονταν. Αρχικός τόπος εγκατάστασης ήταν η περιοχή ανατολικά της σημερινής εκκλησίας. Έτσι, δημιουργήθηκε ένας πρώτος μικρός πυρήνας, αποτελούμενος από λίγα πέτρινα ισόγεια κτίσματα πολύ μικρών διαστάσεων, ο οποίος αργότερα πήρε τον χαρακτήρα μόνιμου οικισμού» *( σ.39-40).

Πληθυσμός   

Ο Άγιος Γεώργιος είναι μια μικρή πληθυσμιακά Κοινότητα. Το 2011, με βάση στοιχεία της Κοινότητας, το χωριό είχε 25 κατοίκους ενώ το 2001, σύμφωνα με την απογραφή της Στατιστικής Υπηρεσίας,  μόλις 15.  Αυτό θεωρείται σημαντική αύξηση. Σημαντικότερη όμως  αύξηση του πληθυσμού σημειώνεται κατά τους θερινούς μήνες. Εκτιμάται μάλιστα πως ο πληθυσμός εκείνη την περίοδο ανέρχεται σε 140.

Η πληθυσμιακή πορεία της Κοινότητας, όπως παρουσιάζεται και στον πιο κάτω πίνακα, είναι κυρίως αρνητική. Η διαχρονική μείωση του πληθυσμού οφείλεται κύρια  στον οικιστικό χαρακτήρα της Κοινότητας,  ότι δηλαδή είναι τόπος δευτερεύουσας κατοικίας, στην έλλειψη θέσεων εργασίας τόσο στην Κοινότητα όσο και στην κοντινή περιοχή καθώς και στην απουσία υποδομών.

 

Πηγές:  

Γιώργου Καρούζη, Περιδιαβάζοντας την Κύπρο, Λευκωσία, Πόλη και Επαρχία, Λευκωσία 2001

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ.1, εκδ. Φιλόκυπρος, 1988

*Ρυθμιστικό Σχέδιο (Σχέδιο Δράσης) για τις Κοινότητες Αγία Μαρίνα (Ξυλιάτου), Άγιος Γεώργιος (Καυκάλλου), Βυζακιά και Ξυλιάτος, Προμελέτη, ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ Α.Ε.- Μελέτες Έργων Υποδομής, Απρίλιος 2011